In december 2017 doen/deden we een speciale hands on healing dag omtrent het thema van #metoo. Oorspronkelijk had ik een document geplaatst op de webpagina waarin heel veel consequenties genoemd werden. Dat was dermate veel informatie dat sommige lezers volliepen. Ook waren er lezers die de lijst als een soort checklist benaderden en voor zichzelf begonnen af te strepen hoe ze er aan toe waren. Dat was allemaal niet de bedoeling, dus vandaar dat het niet op de webpagina gebruikt is. Ik heb de lijst nog proberen te ordenen, maar het complexe is dat allerlei aspecten in elkaar grijpen. Als ik het echt goed zou willen doen, moet ik er een boek over schrijven, maar die tijd heb ik niet. Evengoed staat er interessante informatie in en het laat ook wel wat zien van onze wereld. Dus: als je dit leest, lees het met een beetje beschouwelijke afstand.
#metoo
Bij #metoo spelen in ieder geval twee aspecten:
-er is pijn, meestal voortgekomen door misbruik vanuit een ongelijke positie
-de pijn is ontkend (geweest)
De discussie richt zich in de media sterk op 'wat is waar' en 'wie heeft er gelijk'. Het is ingewikkeld voor een buitenstaander om daar met zekerheid iets over te zeggen. Wat wel heel eenvoudig is om te zien, is dat er pijn is die geen plek gekregen heeft.
Ontkenning
Net als een wond meestal zichzelf kan helen, kunnen ook emotionele wonden zichzelf helen. Dat wordt echter veel moeilijker als de pijn ontkend wordt.
Stel: je hebt een ervaring en je ervaart daarin pijn. Je zult dan een stukje uit je lichaam gaan. Als die pijnlijke ervaring samen met iemand is en die persoon zal je ervaring ontkennen, dan vindt de realiteit van jouw ervaring geen plek meer in de wereld. Je pijn wordt niet erkend en je ervaring kan zo gemanipuleerd worden dat je zelf ook de pijn niet meer goed herkent. Dat is ontkenning van jouw werkelijkheid, van jouw ervaring, van jouw waarheid. Dat heeft een hoop consequenties die zich vrij snel uitdrukken.
Consequenties
-Je bent uit je lichaam. Het moment wordt later diffuus. Je herinnering kan dan mistig worden. Of je aanwezigheid kan zo voelen. Is dit wel echt? Het pijnlijke moment zelf kan ook juist in je geheugen gegrift worden, maar daar overheen komt vaak toch ook iets mistigs.
-Je directe natuurlijke 'gevoel' wordt aangetast. 'Wat jij voelt en voelde, klopt blijkbaar niet.'
-Je directe gevoel over jezelf wordt daarmee ook aangetast. 'Blijkbaar doe ik iets niet goed/fout/schiet ik tekort/etc. want blijkbaar is de registratie van de ervaring verkeerd'.
-Je mogelijkheid om pijn goed te interpreteren, wordt aangetast. Dat leidt er toe dat je moeite zult hebben met grenzen stellen. Iedere keer als je iets van (soortgelijke) pijn ervaart, en je zou van nature een grens willen aangeven, is er iets mee aan de hand.
Je komt in een mist,
of je realiseert je te laat dat het pijn deed,
of het gevoel van pijn wordt geblokkeerd,
of je wordt bang om die grens aan te geven.
Etc.
-Het wordt moeilijker inschatten waar je bent met jezelf, waar je staat, etc. omdat je interpretatie van je werkelijkheid aangetast is.
-Ook het juist interpreteren wat er gebeurt buiten je, je perceptie, wordt aangetast. Daardoor wordt de wereld eerder een onveilige plek.
-Relaties worden moelijker. Vertrouwen ontbreekt, gevoelens van niet-gezien worden, spelen vaak. Soms worden relaties precies hierop opgezet. Die gaan dan alsmaar de ontkenning bevestigen. Anderen krijgen makkelijk de schuld. Je wordt een slachtoffer. Soms draait dat dan juist weer om. Je voelt je gerechtvaardigd om een ander pijn te doen, of je herkent niet meer dat je een ander pijn doet.
-Het uit het lichaam gaan, kan zo ver gaan dat er een virtuele werkelijkheid gecreëerd wordt die niet meer gekoppeld is aan gevoelens en waarnemingen in het nu, maar oude gevoelens ontkennen. Dat is een soort van dubbele pijn die moeilijk herkend wordt. (Dit speelt de ontkenners soms in de kaart, omdat voor een buitenstaander wel duidelijk is of kan zijn dat er wat 'verzonnen' wordt. Het verzinnen is dan eigenlijk een functionele oplossing om om te gaan met de pijn en de wereld.)
-Je gevoel van een plek hebben en thuis zijn op aarde wordt aangetast. Voor jouw beleving en werkelijkheid is blijkbaar geen plek, en/of blijkbaar moet je jouw werkelijkheid en ervaring veranderen. Dit kan zo ver gaan dat het ontaardt in depressie wat vaak een terugtrekken van je energie is, of een gevoel van 'ik wil hier niet zijn'.
-Dat kan ook uitdrukken in iets als: 'later wordt alles beter'. Dat is een niet in het nu zijn. Je krijgt daardoor minder voor elkaar in het nu.
-Dat kan ook uitdrukken in een verlangen naar een andere wereld waar alles beter is. Je ziet dat bijvoorbeeld soms ook in groepen die zich helemaal richten op 'vanuit liefde leven'. Er is dan vaak sprake van ontkennen van gevoelens. Op enig moment spat die virtuele wereld dan uit elkaar, of leidt juist tot de uitdrukking van het misbruik of destructie op een of andere manier.
-Omdat de interpretatie van de werkelijkheid niet goed zou zijn, en je dus ervaringen niet in de juiste plekken van je geheugen kunt opslaan, wordt je wereld wanordelijker.
-Het kan leiden tot isolement: 'ik word toch niet gezien'. Of: 'voor mij is geen plaats, daarom ben ik eigenlijk liever alleen'. Dat isolement kan ook actief worden als de ervaring onbewust weer geprikkeld wordt.
-Een gevoel van niet helemaal aanwezig zijn of niet ten volle leven. Leven betekent gevoelens ervaren en op die manier informatie opdoen. Als er gevoelens ontkend zijn, wordt de mogelijkheid om ten volle te leven, daarmee beperkt.
-Ontkenning kan dus leiden tot een vermindering van gevoel, maar het kan ook juist tot een overgevoeligheid leiden. De overgevoeligheid zou je kunnen zien als een poging om te herstellen. Een voortdurend doordrukken van het herstelsysteem om de ontkende gevoelens toch in de werkelijkheid te willen laten komen.
-Spirit en lichaam komen op gespannen voet. Je lichaam (en daarme je leven) wordt meer een ding waar je blijkbaar wat mee moet om het gaande te houden.
-Je gevoelens willen helen en gehoord worden. Dat kan echter niet want 'ze zijn niet echt', oid. Daardoor ontstaat spanning en onrust in je lichaam. Ook kan dat ontaarden in een continue staat van stress. Frustratie, irritatie, boosheid kan een staat van zijn worden. Daar is dan lang niet altijd ruimte voor, dus dan moet je nog meer je gevoel ontkennen en dat betekent nog meer uit je werkelijkheid stappen en nog meer mist en nog meer gevoel van niet leven, niet mogen en/of niet je eigen leven leiden.
-Een gevoel van verlies. Je verliest je eigen informatie, jouw waarheid in dat moment. Je verliest ook altijd iets anders in dat moment. Bijvoorbeeld 'onschuld'; 'openheid', 'vertrouwen', 'mogelijkheid tot samen-zijn', etc. Dat wordt allemaal buiten 'geparkeerd'. 'Hiervoor is geen plaats'. En dooddoeners als: 'zo is het nu eenmaal', etc. Dooddoeners betekent leven wegnemend wat een andere uitdrukking is voor het fenomeen uit je lichaam gaan.
-Je voelt je incapabeler omdat je niet goed/juist met de situatie kon omgaan. Dat kan later nog erger worden als je je eigen reacties op nieuwe situaties niet meer snapt en als je merkt dat je jezelf verliest of anderszins niet meer goed kunt reageren op situaties en/of anderen.
-Een gevoel van controle-verlies tot machteloosheid toe, kan het resultaat zijn. Dat kan ook sterker worden omdat je regelmatig bevestigingen krijgt dat je reactie niet helemaal klopt. Wat dat zo moeilijk maakt, is dat dat ook zo is. Je reactie komt vanuit pijn opgedaan in het verleden en de situatie nu is anders. En dus klopt je reactie niet helemaal. Ergens registreer je dat en dat helpt je zelfvertrouwen niet. Je wordt dan gegijzeld door het verleden. Soms weet je waarom, en dat geeft in ieder geval nog een handvat, maar vaak genoeg weet je niet meer waarom je reageert zoals je reageert.
-Contact met je gevoel wordt minder of gecorrumpeerd. Daardoor wordt het moeilijker om te weten waar je bent. Dat maakt het vervolgens ook weer moeilijker om te weten waar je naar toe wilt (je pad) of te weten hoe je bij je doel moet/gaat komen. Meer twijfel dus, zowel over jezelf als over je doelen, als over je capaciteiten.
-Pijn en behoeftes hangen nauw samen. Zo is de pijn van sexueel overschrijdend gedrag bijvoorbeeld ook het niet-respecteren van iemand's behoefte aan eigen zeggenschap, of bijvoorbeeld niet respecteren van behoefte aan veiligheid. Het hele behoefte systeem wordt door ontkenning diffuser.
-Besluiten worden diffuser. Een heleboel besluiten worden vanaf gevoel genomen. Als dat gevoel gecorrumpeerd is, omdat het ontkend wordt of is geworden, worden besluiten moeilijker te nemen, dan wel worden makkelijker 'verkeerde' besluiten genomen omdat het gevoel niet vrij toegankelijk is.
-De lijst is ongetwijfeld langer. Het komt er op neer dat alles in je leven een stuk gecompliceerder wordt…